| 1393/8/20 سه شنبه مزيت‌هاي رقابتي محصولات شيلاتي ايران در بازارهاي صادراتي افزايش يافت به گزارش روابط عمومي سازمان شيلات ايران براساس آمار، روسيه در سال ۲۰۱۳م نزديك به يك ميليون تن (۳ ميليارد دلار) واردات محصولات شيلاتي (انواع ماهي و ميگو) داشته كه ۶۵ درصد از اين محصولات از كشورهاي اروپايي و امريكايي وارد روسيه شده است.اين كشورها در حال حاضر روسيه را تحريم كرده‌اند و روسيه نيز آنها را تحريم كرده است، بنابراين، اين ميزان بايد از جاي ديگري تامين شود كه اين بازار مي‌تواند فرصت بزرگي براي ايران باشد.
مديركل دفتر بهبود كيفيت، فرآوري و توسعه بازار آبزيان در گفت‌وگو با صمت در اين رابطه گفت: كل صادرات محصولات شيلاتي كشور در سال ۹۲ حدود ۷۱هزار و ۸۰۵ تن و به ارزش ۳۰۴ميليون دلار بوده است كه اگر بتوانيم وارد بازار روسيه شويم با توجه به واردات يك ميليون تني اين كشور در محصولات شيلاتي، مي‌توانيم معادل كل صادراتي كه در سال‌هاي گذشته انجام شده، فقط به روسيه صادرات انجام دهيم. دكتر عيسي گلشاهي با بيان اينكه تاكنون هيچ‌گونه صادراتي به روسيه در اين بخش نداشته‌ايم، ادامه داد: روسيه بزرگترين واردكننده و همزمان بزرگترين صادركننده محصولات شيلاتي است. اين كشور در كنار واردات يك ميليون تني محصولات شيلاتي، سالانه ۲ميليون تن نيز در اين بخش صادرات دارد. وي در ادامه با اشاره به آخرين آمار واردات و صادرات ايران در محصولات شيلاتي گفت: سال گذشته درمجموع ۴۱هزار و ۸۰۰تن محصولات شيلاتي به ارزش ۱۰۸ميليون دلار به كشور وارد شد كه با توجه به ارزش محصولات شيلاتي صادرشده در سال ۹۲، شاهد ۱۹۶ميليون دلاري تراز تجاري مثبت در اين بخش هستيم. مديركل دفتر بهبود كيفيت، فرآوري و توسعه بازار آبزيان با تاكيد بر اينكه مزيت‌هاي رقابتي محصولات شيلاتي ايران در برخي بازارهاي صادراتي افزايش يافته است، افزود: اگرچه توليدات اين بخش مرتبا رو به افزايش است، اما يكي از مواردي كه در ساليان گذشته موجب رونق صادرات محصولات شيلاتي مي‌شد، موجودي انبار سردخانه‌ها بود كه از سال قبل به سال بعد منتقل مي‌شد ولي امسال با توجه به رونق بازارهاي داخلي محصولات شيلاتي، محصولي از سال قبل منتقل نشده است. گلشاهي همچنين با اشاره به اينكه ايران تنها كشوري است كه محصولات دريايي خود را به كشور چين صادر مي‌كند، افزود: كشورهاي هدف در اين بخش شامل عراق، كويت، امارات متحده عربي و افغانستان در خاورميانه و كره جنوبي، تايلند، ويتنام و هند در آسياي جنوب شرقي و خاور دور هستند، ضمن اينكه در امريكاي شمالي و اتحاديه اروپا نيز كشورهاي اسپانيا، ايتاليا، آلمان، بلژيك، مكزيك، استراليا و كانادا، كشورهاي هدف صادراتي محصولات شيلاتي ايران به شمار مي‌آيند.
مديركل دفتر بهبود كيفيت، فرآوري و توسعه بازار آبزيان با بيان اينكه بازار آبزيان در كشورهاي كمتر توسعه‌يافته عامل رفع فقر و در كشورهاي توسعه‌يافته عامل توليد ثروت است، گفت: گروه اول آبزيان را به صورت خام صادر كرده و در گروه دوم اين محصولات با ارزش افزوده بالاتر توليد و صادر مي‌شود. كشور ما نيز در اين بازار در هر دو بخش فعاليت دارد. گلشاهي در رابطه با وضعيت فعلي بازار محصولات دريايي در كشور گفت: در حال حاضر بدون اينكه تحريك تقاضايي صورت گيرد، نزديك به يك ميليون و ۵۰ هزارتن تقاضا براي محصولات دريايي در بازارهاي كشور وجود دارد. اين امر در شرايطي است كه آمار توليد كل محصولات دريايي در دو بخش آبزي‌پروري و بهره‌برداري از دريا بيش از ۸۸۵هزارتن است كه از اين ميزان، ۸۲۴ هزار تن وارد بازارهاي مصرف كشور شده و در نهايت ۶۷۰ هزار تن وارد سبد غذايي هموطنان مي‌شود. وي همچنين در مورد وضعيت سرانه مصرف اين محصولات در كشور گفت: سال جاري در شرايطي كه سرانه مصرف محصولات دريايي در جهان ۱۶/۸ كيلو است، اين سرانه در ايران ۸/۵ كيلوگرم است كه البته در مقايسه با سرانه مصرف سال ۹۱ كه ۷/۴ كيلوگرم بود، بيش از يك كيلوگرم افزايش را نشان مي‌دهد.
گلشاهي با تاكيد بر اينكه شناخت مردم از فوايد مصرف محصولات دريايي در سال‌هاي گذشته افزايش يافته است، افزود: اگرچه خواص اثبات شده محصولات دريايي در بهبود بيماري‌ها و پيشگيري از امراض و همچنين بالا بردن سلامت هوشي به‌ويژه در كودكان ازجمله عوامل تاثيرگذار در افزايش تقاضا براي اين محصولات است اما رشد قيمت ساير اقلام پروتئيني (گوشت قرمز و مرغ) نيز در گرايش بيشتر مردم به سمت مصرف محصولات دريايي موثر بوده است. وي تاكيد كرد: ميانگين افزايش قيمت محصولات دريايي در يك سال گذشته (نيمه اول امسال در مقايسه با مدت مشابه سال گذشته) حدود ۱۲درصد و بسيار كمتر از نرخ رشد تورم بوده است. مديركل دفتر بهبود كيفيت، فرآوري و توسعه بازار آبزيان با اشاره به اينكه گرايش مردم به سمت مصرف محصولات بسته‌بندي شده عاملي براي گسترش چشمگير صنايع تبديلي دريايي و واحدهاي فرآوري اين محصولات شده، بر حمايت دولت و شبكه بانكي براي تامين نقدينگي و سرمايه در گردش اين واحدها و نيز لزوم ورود سرمايه‌گذاران داخلي و خارجي به اين بخش تاكيد كرد. وي گفت: در ۱۰سال اخير تعداد واحدهاي فرآوري محصولات شيلاتي به طور ميانگين ۴ تا ۵ واحد در هر سال افزايش يافته است. هم‌اكنون حدود ۱۴۶واحد فرآوري آبزيان و بيش از ۱۴۰ واحد داراي مجوز توليد كنسرو در كشور فعال است كه از اين تعداد ۸واحد تمام مكانيزه بوده و از فناوري روز دنيا براي توليد محصولات استفاده مي‌كنند. گلشاهي در پايان، با اشاره به اقدامات دولت يازدهم در بازار محصولات دريايي گفت: از زمان آغاز به كار دولت آقاي روحاني، يكي از مواردي كه در دستور كار دولت جديد قرار گرفت، ايجاد ارتباط با كشورهاي صاحبنام براي ايجاد سيستم تهاتري ميان ايران و آن كشورها بود. قرار اوليه بر اين بود كه آن كشورها در قبال فروش ماشين‌آلات و تجهيزات مورد نياز صنايع تبديلي، تضميني براي فروش محصولات توليدي واحدهاي فرآوري به كشورهاي هدف بدهند كه اين امر در سال جاري پيشرفت خوبي داشته و موجب رونق بيشتر بازار اين محصولات شده است.
مشكلات پيش‌روي صنعت آبزيان
دبير اتحاديه تعاوني‌هاي تكثير و پرورش و صادرات آبزيان ايران در آستانه روز جهاني غذا (۲۳مهرماه) در خصوص مشكلات پيش‌روي صنعت آبزيان گفت: ۹۵ درصد ميگوي ايران صادر مي‌شود و بازار عمده ما اروپا و امريكاست اما به دليل تحريم‌ها مجبور هستيم صادرات را با هزينه بيشتر و به صورت واسطه‌اي انجام دهيم. ارسلان قاسمي افزود: همراهي نكردن برخي دستگاه‌هاي دولتي، شيوه نامناسب تامين منابع مالي و وجود واسطه‌ها، از مشكلات كلان صنعت غذاي كشور محسوب مي‌شوند. دبير اتحاديه تعاوني‌هاي تكثير و پرورش و صادرات آبزيان ايران با اشاره به اينكه براي استفاده درست از منابع موجود بايد ضايعات مواد غذايي را به حداقل برسانيم، گفت: امروزه بزرگترين چالش پيش‌روي بشر بحث غذاي سالم است. با توجه به افزايش جمعيت و محدوديت منابع بايد به سمتي حركت كنيم تا از منابع موجود به بهترين شكل استفاده كنيم. متاسفانه در ايران، ما از منابع موجود استفاده بهينه نمي‌كنيم و بسياري از منابع را هدر مي‌دهيم. قاسمي با اشاره به نبود مديريت درست در صنعت غذا گفت: متاسفانه سيستم بانكي ما به دليل نداشتن مديريت درست در حوزه منابع مالي، اين منابع را فقط در اختيار افرادي قرار مي‌دهد كه نمي‌توانند كاري از پيش ببرند يا اين منابع به موقع وارد صنعت غذا نشده يا اينكه منابع مالي به ميزان كافي به اين صنعت تزريق نمي‌شود. وي ادامه داد: من معتقد نيستم نقدينگي نداريم، بلكه اعتقاد دارم مديريت درستي بر منابع نداريم و ۳ آسيب مشخص نيز در اين زمينه وجود دارد. اينكه منابع در اختيار افراد شاخص صنعت قرار نمي‌گيرد. دوم اينكه اين منابع به موقع تزريق نمي‌شود و سوم اينكه منابع به ميزان كافي در اختيار صنعت غذا قرار داده نمي‌شود. زماني كه به سيستم بانكي مراجعه مي‌كنيم، مي‌بينيم ارقام بزرگي به اين صنعت تعلق دارد اما اين ارقام آثار مثبتي را نشان نمي‌دهند.
سازمان شيلات ايران، متولي توليد آبزيان در كشور
سازمان شيلات ايران پس از تغييراتي در شكل و محتوا به‌ويژه پس از انقلاب اسلامي سال ۱۳۵۷، اكنون در جايگاه معاونت وزارت جهاد كشاورزي، متولي توليد آبزيان در كشور است. رييس روابط عمومي سازمان شيلات ايران در گفت‌وگو با صمت ضمن بيان اين مطلب افزود: هرچند ماهيگيري در جنوب و شمال كشور از سابقه ديرينه‌اي برخوردار است ولي سازمان شيلات ايران به عنوان متولي توليد آبزيان در كشور به شكل مدرن و تشكيلاتي آن در مقايسه با ساير سازمان‌هاي متولي توليد در بخش كشاورزي، جوان و به‌ويژه در سال‌هاي اخير، از نظر شكل و محتوا تغييرات زيادي داشته است. عليرضا كيهان پور در ادامه با بيان اينكه سازمان شيلات ايران براساس رسالت خود متولي توسعه ۳فعاليت آبزي‌پروري، صيد و صنايع ذي‌ربط است، اضافه كرد: آبزي‌پروري با بهره‌گيري از آب رودخانه‌ها، منابع آبي كشاورزي و چشمه‌ها نسبت به صيد از درياها از سابقه بسيار كوتاهي برخوردار است. پرورش ميگو نيز كه از ظرفيت‌هاي ارزشمند اين زيربخش كشاورزي است در دو دهه اخير راه‌اندازي شده كه حاكي از جوان بودن اين فعاليت است.
بهره‌برداري ۵۱۴ هزار تني ايران از دريا
بازار بسيار خوبي در صنعت صيد و آبزي‌پروري كشور وجود دارد. معاون صيد و بنادر ماهيگيري شيلات ايران، چندي پيش با اشاره به بهره‌برداري ۵۱۴ هزار تني ايران از دريا، گفت: هم‌اكنون حدود ۹۰ ميليون تن آبزي در دنيا بهره‌برداري مي‌شود. آنچه امروزه در دنيا رشد دارد، آبزي‌پروري است كه در بخش دريايي و آب‌هاي داخلي رو به پيشرفت است.
علي اصغر مجاهدي با بيان اينكه مجموع توليد شيلات در دنيا حدود ۱۵۰ تا ۱۶۰ ميليون تن است، افزود: در حال حاضر كمتر از ۶۰ درصد فعاليت دريايي را ماهيگيري و حدود ۴۰ درصد و كمتر از آن را آبزي‌پروري تشكيل مي‌دهد. وي با اشاره به رتبه‌هاي اول دنيا در صنعت شيلات گفت: چين، اندونزي، هند، امريكا و پرو جزو رتبه‌هاي اول تا پنجم دنيا هستند. بيش از ۵۰ درصد تجارت آبزيان دنيا در كشورهاي جهان سوم انجام مي‌شود و كشورهاي صنعتي عمدتا واردكننده آبزيان هستند. اتحاديه اروپا در مجموع ۳۶ درصد واردات آبزيان دنيا را به خود اختصاص مي‌دهد. ژاپن و امريكا هم ۲۷ درصد واردات را تشكيل مي‌دهند. مجاهدي به موقعيت برتر ايران در خليج‌فارس و درياي عمان اشاره كرد و گفت: صيد ايران از مجموع صيد ۷ كشور حاشيه خليج‌فارس و درياي عمان بيشتر است. در اقيانوس هند در بحث ماهيان تن، ايران بعد از اندونزي در رتبه دوم است و در غرب اقيانوس هند نيز بيشترين بهره‌برداري را دارد. در حال حاضر حدود ۱۲ درصد كل ماهيان تن اقيانوس هند در ايران برداشت مي‌شود. معاون صيد و بنادر ماهيگيري شيلات ايران در ادامه با اشاره به سهم اندك سواحل در جذب جمعيت كشور، گفت: مجموع جمعيت استان‌هاي ساحلي ۲۲ درصد جمعيت كشور است در حالي كه در دنيا ۵۳ درصد جمعيت در نوار ساحلي زندگي مي‌كنند.مجاهدي با بيان اينكه ۱۱ شهر از ۱۵ شهر پرجمعيت دنيا ساحلي است، تصريح كرد: اين در حالي است كه حتي يك شهر ساحلي در ميان ۱۵ شهر پرجمعيت ايران قرار ندارد كه حاكي از فقر اقتصاد دريايي در زندگي مردم است. |
